Adviesraad Sociaal Domein Westerkwartier

Inleiding en Managementsamenvatting 

Per 1 oktober 2018 is de Adviesraad Sociaal Domein Westerkwartier officieel geïnstalleerd. De Adviesraad, verder te noemen ASDW, geeft gevraagd en ongevraagd advies aan het college van B&W op het terrein van het sociaal domein: de participatiewet, de jeugdwet en de wet maatschappelijke ondersteuning. De ASDW is bij wet ingesteld per gemeente. 

In 2022 zijn de organisatievorm en de werkwijze geëvalueerd. Dit heeft geleid tot onderstaande veranderingen, die hun volledig beslag in 2024 hebben gekregen.

Per 1 januari 2024 zijn de ASDW en het Platform Cliëntparticipatie (PC) samengevoegd. De verordening en het huishoudelijk regelement zijn hierop aangepast. 

Het beleid in het sociaal domein wordt voorbereid in de themagroepen, per onderwerp samen met beleidsambtenaren van de gemeente. Vooraf vindt zo inbreng vanuit de ASDW plaats in het beleid in het Sociaal domein. Het aantal adviezen is hierdoor afgenomen en het aantal onderwerpen, waar inbreng is geweest, is toegenomen.

De ASDW heeft in 2024 drie gevraagde en geen ongevraagde adviezen uitgebracht aan het college van B&W. Het aantal besproken onderwerpen, waar inbreng op gegeven is, bedraagt 46. De ASDW heeft in 2024 de begrote kosten onderschreden.

Samenstelling en werkwijze van de ASDW

De ASDW bestond op 31 december 2024 uit 11 leden exclusief de onafhankelijk voorzitter. In 2024 is van een lid de zittingstermijn verstreken. In januari zullen sollicitatiegesprekken plaats vinden om de ASDW weer op sterkte (13 leden exclusief de voorzitter) te brengen.

Afgelopen jaar heeft een keer informeel overleg plaatsgevonden met wethouders, die (aspecten uit) het sociaal domein in hun portefeuille hebben. In 2024 is door de themagroepen de aansluiting bij de beleidsvoorbereiding door beleidsambtenaren verder uitgebreid. Nadat in voorgaande jaren de ambtelijk opgestelde jaarplanning al werd gedeeld met de ASDW, wordt nu ook in de themagroepen en in de werkgroep over het te voeren beleid van te voren overlegd met de betrokken ambtenaren. De inbreng vanuit de leden van de ASDW zorgt ervoor dat veel opmerkingen en suggesties in het beleid terecht komen, voordat dit wordt aangeboden aan de volledige ASDW. 

De ASDW vervult nu een deel van de wettelijke taak in de voorbereiding van beleid in plaats van in een latere fase. Hierdoor neemt niet alleen het aantal uitgebrachte, formele adviezen af, maar zullen gevraagde adviezen leiden tot minder wijzigingsvoorstellen in het voorgestelde beleid.

Naast de formele adviezen zal de ASDW in 2025 ook zgn. instemmingsbrieven gaan gebruiken, in feite een positief advies nadat vooroverleg heeft plaatsgevonden met een of meer van de themagroepen. De wettelijke taak tot advisering loopt hierdoor gestroomlijnd en efficiënt in de voor advisering benodigde tijd.

De themagroepen bereiden de adviezen voor ten behoeve van de plenaire vergaderingen van de ASDW en dragen zo bij tot een efficiëntere plenaire vergadering. De leden van de ASDW werken enerzijds uit eigen kennis/ervaring, anderzijds uit signalen, die uit de samenleving worden gehaald.

De ASDW heeft drie themagroepen op het gebied van de drie wetten sociaal domein: Jeugd, Participatiewet en Wmo. Deze themagroepen staan onder voorzitterschap van een lid van de ASDW en bestaan uit leden van de ASDW. Van de mogelijkheid om externe leden uit te nodigen is in 2024 geen gebruik gemaakt. Naast de themagroepen is een overstijgende werkgroep ingericht, die zich bezig houdt met het beleid in het sociaal domein op het terrein van sport, cultuur en gezondheid. 

Inrichting van de ASDW, gewenste structuur

In de verordening en in het huishoudelijk regelement per 1 januari 2024 is de huidige organisatievorm gedefinieerd. In de verordening wordt de inbreng van het cliëntperspectief geborgd door het genoemde in artikel 4 lid 4. In de praktijk borgt de vaste agendering van WSW en Platform Toegankelijk Westerkwartier inhoudelijke inbreng vanuit het cliëntperspectief.

Werkzaamheden 2024

In 2024 zijn er tien vergaderingen van de ASDW geweest. Overleg met de verantwoordelijke wethouders heeft in 2024 één keer plaatsgevonden, in informele sfeer.

In 2024 zijn drie gevraagde adviezen uitgebracht en geen ongevraagde adviezen. In de voorbereiding van het beleid is de ASDW steeds beter betrokken door het gemeentelijk apparaat. 

De adviezen betreffen onder andere het advies over het beleidsplan sociaal domein.

Voor een volledig overzicht van de uitgebrachte adviezen, zie bijlage A.

In het overleg tussen ambtenaren en de themagroepen zijn diverse onderwerpen voor besproken. Een volledig overzicht staat in de bijlagen, hier wordt volstaan met het aantal per themagroep en enige hoogtepunten per themagroep.

De themagroep Wmo heeft over 15 verschillende onderwerpen meegedacht in de voorbereiding van beleid. Enkele zaken uitgelicht:

• het conceptplan sociaal domein;
• huishoudelijke hulp: Miep en De Nieuwe Zorg Thuis;
• ouderenbeleid.           

De themagroep Participatie heeft over 14 onderwerpen meegedacht. De themagroep 

heeft ook een aantal werkbezoeken afgelegd, o.a. bij Wold & Waard en bij Novatec.  Behalve in vooroverleggen zijn ook onderwerpen in werkbezoeken besproken. Enkele zaken uitgelicht:

• armoedebeleid;
• gemeentepolis;
• schuldhulpverlening.

De themagroep Jeugd heeft over een tiental onderwerpen overlegd. Ook is een werkbezoek afgelegd bij SW De Schans.

Enkele zaken uitgelicht:

• NPO (nationaal programma onderwijs);
• voortgangsrapportage Kickstart;
• vooruitkijkspiegel toekomst van de jeugd.

De werkgroep Sport, Cultuur en gezonde leefstijl heeft een aantal thema-overstijgende onderwerpen behandeld. Enige onderwerpen uitgelicht:

• Spuk (specifieke uitkeringen) Gala (gezond actief leven akkoord);
• bibliotheeknota.

Effectiviteit werkzaamheden

De ASDW is in 2024 vaker betrokken bij de voorbereiding van beleid. Dit is de wederzijdse effectiviteit ten goede gekomen.

De in gang gezette optimalisering van de themagroepen heeft in 2024 zijn beslag gekregen. Evaluatie van de tijdelijke werkgroep Sport, Cultuur en Gezonde Leefstijl heeft tot het inzicht geleid dat de werkgroep zonder het toevoegsel “tijdelijk” verder zal dienen te gaan. Voorlopig kan deze werkgroep niet worden gemist, omdat de werkzaamheden niet in de themagroepen zijn onder te brengen.

Door de in 2024 volledig ingevoerde werkwijze, efficiënt en  inhoudelijk adequaat, verwacht de ASDW om in 2025 weer een waardevolle en deskundige partner voor de gemeente in het sociaal domein te kunnen zijn.

Financiële verantwoording

(afgerond op hele euro’s) 

De vergoedingen voor de leden zijn lager uitgevallen door een aantal niet vervulde vacatures. De reiskostenvergoedingen zijn lager uitgevallen.

Diverse cursussen en korte trainingen, die een aantal leden heeft gevolgd, zijn niet aangerekend of staan onder de totale kosten in het werkbudget (in de kosten voor lidmaatschap De Koepel) verantwoord. Door tevens cursussen online gezamenlijk met twee of meer leden te volgen, zijn kosten lager uitgevallen.

Het werkbudget voor communicatie is in 2024 niet aangesproken, omdat het communicatiebeleid van de ASDW minimaal is geweest. In 2025 hoopt de ASDW dit weer op te kunnen pakken.

Samenvatting en conclusie

Het aantal uitgebrachte gevraagde en ongevraagde adviezen is in totaal drie geweest. 

Meer accent op de voorbereiding van de advisering via de themagroepen en de werkgroep enerzijds en beleidsambtenaren anderzijds heeft een stevig effect gehad op het aantal adviezen. In vergelijking met vorige jaren is dit aantal enorm gedaald.

Het aantal onderwerpen waarover in de beleidsvoorbereiding is meegedacht vanuit de themagroepen, bedraagt 46, enige doublures inbegrepen. 

De veranderde visie op structuur en taak van de ASDW heeft geleid tot een aangepaste verordening en een aangepast huishoudelijk regelement per 1 januari 2024.

De ASDW is ruim binnen het afgesproken budget gebleven.

Bijlagen

1. Lijst gevraagde en ongevraagde adviezen 2024
2. Rooster van aftreden leden ASDW
3. Activiteiten van de themagroepen