De toekomst van de jeugd

Hoe ziet de toekomst van jongeren eruit? Die vraag stond 28 november 2024 centraal tijdens de vierde editie van de Vooruitkijkspiegel, een initiatief van de gemeenteraad van Westerkwartier. Het doel? Niet een paar maanden vooruitkijken, maar juist vele jaren. De avond draaide om de vraag hoe de samenleving kan bijdragen aan een betere toekomst voor jongeren.

Tijdens de bijenkomst kwamen deskundigen, raadsleden en inwoners samen om met elkaar van gedachtn te wisselen. Het werd een boeiende avond waarin het thema jeugd en jeugdbegeleiding veel aandacht kreeg. Sprekers Laura Batstra, hoogleraar orthopedagogiek, en Stijn Sieckelinck, lector Youth Studies, gaven elk hun visie op de problemen én oplossingen in de wereld van jongeren.

Groeiende vraag naar jeugdzorg

Batstra beet het spits af met een opvallend verhaal over de explosieve groei van de jeugdzorg. “Waar in de jaren negentig één op de dertig kinderen gebruik maakte van jeugdzorg, is dat nu één op de zeven,” vertelde ze. Volgens Batstra zijn jongeren zelf niet veranderd, maar is de samenleving dat wel. “We zijn steeds sneller geneigd om problemen te behandelen, terwijl dat niet altijd nodig is.” 

De hoogleraar legde uit dat veel problemen in de context liggen. Denk aan armoede, sociale druk of de invloed van social media. “In plaats van meteen een stoornis te zoeken, moeten we kijken naar de omgeving waarin een kind opgroeit,” benadrukte ze. “Stoornissen worden bedacht door mensen aan een tafel en verwerkt in een boekje.”

Het belang van jongerenwerk

Na Batstra was het de beurt aan Stijn Sieckelinck, die een pleidooi hield voor het versterken van jongerenwerk. Volgens hem zijn jongerenwerkers vaak een eerste aanspreekpunt voor jongeren met problemen en zijn van levensbelang. “Zij staan dichtbij jongeren, zien wat er speelt en bouwen een vertrouwensband op,” aldus Sieckelinck. Hij noemde het jongerenwerk een belangrijke schakel tussen school, thuis en vrije tijd.

Een treffend voorbeeld dat hij gaf, ging over een groepje meisjes dat worstelde met onzekerheid en eenzaamheid. Door hen samen te brengen in een laagdrempelige activiteit, zoals koken, ontstond er een veilige plek om gevoelens te delen. “Zes weken later stonden de meiden steviger in hun schoenen, zonder dat er zware therapie aan te pas kwam,” vertelde Sieckelinck. “Dit laat zien dat simpele oplossingen vaak grote impact kunnen hebben.”

Samenwerking is de sleutel

Tijdens de afsluitende discussie werd duidelijk dat het niet alleen aan jongerenwerkers of jeugdzorgprofessionals ligt om het verschil te maken. Batstra en Sieckelinck benadrukten dat samenwerking tussen ouders, scholen, hulpverleners en gemeenten essentieel is. “Als we jongeren echt willen helpen, moeten we zorgen voor een sterke basis in hun omgeving,” zei Sieckelinck.

Ook de rol van scholen kwam aan bod. Jongerenwerkers worden steeds vaker betrokken bij scholen, waar ze leerlingen ondersteunen en docenten adviseren. Dit helpt om problemen vroeg te signaleren en aan te pakken. “Een jongerenwerker is een verbindende schakel,” aldus Sieckelinck. “Ze brengen jongeren, docenten en ouders dichter bij elkaar.”

Toekomstgericht denken

De avond bood veel ruimte voor inspiratie. Het publiek was het erover eens dat de samenleving jongeren meer kansen moet bieden om zich te ontwikkelen. Burgemeester Van der Tuuk sloot af met een krachtige oproep: “Laten we niet alleen kijken naar wat er misgaat, maar vooral aandacht hebben voor wat jongeren nodig hebben.”

Met een zaal vol betrokken inwoners en een goede dialoog tussen experts en lokale politici, was de vierde editie van de Vooruitkijkspiegel een succes. De besproken thema’s zullen ongetwijfeld hun weg vinden naar toekomstige initiatieven binnen het Westerkwartier.

Wat nu?

Het gesprek over de toekomst van de jeugd houdt niet op. Gemeenten, scholen en jeugdhulporganisaties blijven zoeken naar manieren om jongeren sterker te maken. Eén ding werd duidelijk: het begint bij luisteren naar jongeren en het versterken van de omgeving waarin zij opgroeien. Een belangrijke les om mee te nemen naar de toekomst.